van da hood en da rand
- Diederik Eekhout
- Jul 13, 2020
- 3 min read
Updated: Jul 27, 2020
Ik zei het laatst nog schertsend tegen m'n buurman toen hij terugkwam van vakantie: Welcome back in da hood! Hij kon er wel om lachen. Wellicht omdat hij net als ik van oubollige grapjes houdt, wellicht omdat hij zich net als ik beroepsmatig met taal bezighoudt, met name met buitenlandse talen. We hadden ons al eens eerder op een buurtfeestje het hoofd gebroken over hood en wat je er nou precies mee moet. We wonen in een zogenaamde gegoede wijk in de grote stad. Goedverdieners, bovenmatig autochtoon, wereldlijk, zeer voorspelbaar stemgedrag. Je kunt zo'n wijk in NL in elke wat grotere stad zo uittekenen. Een wijk die je zonder de werkelijkheid geweld aan te doen in het Engels met neighbourhood kan vertalen. Maar je moet je realiteitszin flink wat geweld aandoen om zo'n wijk als de onze met hood of zelfs da hood te vertalen. Dat is toch wel wat te ver over da top. Wat op zich eigenlijk raar is, want we kunnen overal terugvinden dat hood de afkorting van neighbourhood is. Dus waarom zou die schoen überhaupt wringen? Het antwoord ligt natuurlijk in het feit dat hood zowat bezwijkt onder z'n bijbetekenis: territorium. In mijn braveburgersbuurt zullen weinig mensen rondstappen met de air van: 'dit is mijn wijk, en als je dat betwist, dat zet ik je kop achterstevoren, dan kan je de hele dag naar je reet gaan zitten kijken.' Om maar eens wat te noemen. In een rauwe wijk van een grote stad in de VS zullen ze echter donders goed weten wat de onderliggende territoriale betekenis van da hood is. En een achterstevoren gezet hoofd is dan wellicht the least of your worries. Maar goed, hoe verhoudt zich dat dan tot ons kikkerlandje? Wij hebben natuurlijk ook wijken waar je je als buitenstaander als een vis in een zinderende zandbak voelt. En ik weet van vroeger wel dat in ons studentenwijkje de aanpalende volkswijk zeker als een hood ervaren werd. Wij hadden er niets te zoeken. En dat lieten de bewoners van die wijk ons dan ook voelen. Ik fietste er altijd met een boog omheen als ik weer de onvermijdelijke route van de student volgde: richting de kroegen in de binnenstad. Een makker van me was principiëler van aard en vertikte het om te fietsen. Gemiddeld twee keer per jaar kwam hij gehavend uit de strijd: gebroken bril en/of dikke lip en/or rode kokkerd. Tja, hij had als niet-hooder zomaar da hood betreden. En als ze dan toevallig op je route stonden, dan werd je van je fiets getrokken. Waarom? Tja, dat is geen relevante vraag. Territorium is territorium. Vergelijk het maar met enkele buitenwijken van Parijs. We noemen ze banlieues, maar het zijn natuurlijk ook gewoon hoods. Naar het schijnt 'fietst' de gendarme er op bepaalde tijden ook met een grote boog omheen. Zijn ze daar wellicht toch slimmer dan m'n maatje van vroeger was. Maar goed, de strekking van hood is dus veel meer territorium dan buurt. Wat betekent die conclusie dan voor de vertaler die worstelt met da hood? Komt die hierdoor ietsje dichter bij een acceptabele Nederlandse vertaling? Nee, eigenlijk niet. Of het zou zoiets gekunstelds als wijkterritorium, kliekbuurt of verzin-het-maar moeten worden. Misschien kan je het af met 'achterbuurt', als het per se moet. Dat zegt wel iets zegt over de sociaal-economische stand van zaken in zo'n buurt, maar mist anno nu toch de automatische connotatie van dat dreigende territorium. Er is gewoon (nog) geen gangbaar Nederlands woord ontsproten aan de gebieden die wellicht bij ons voor hood door kunnen gaan. Misschien dat je een vertaling helemaal kan proberen te vermijden, door de context zijn werk te laten doen. Maar mij lijkt de beste oplossing voor dit probleem de oplossing die geen oplossing is omdat er eigenlijk helemaal geen probleem was: the/da hood wordt gewoon de/da hood. De personen die het begrip bezigen, de situatie eromheen, zullen voor voldoende context zorgen. Misschien moet je het de eerste keer in cursief weergeven, daarna niet meer. Het woordje bro kan dan gewoon mee op de bagagedrager van da hood, al is iets als makker/maat/gabber ook verdedigbaar. Maar wat mij betreft wordt welcome in da hood, bro gewoon: welkom in da/de hood, bro. En ja, je legt je dan wel neer bij het feit dat er alweer 'vreemd' woorden onze taal binnenstampen en een plek opeisen. Maar als woorden in een taal tekortschieten, dan zullen 'sterkere' woorden dat plekje inpikken. Ook in da taalhood geldt het recht van de sterkste. Wie dat niet inziet, kan maar beter goed oppassen. Voor je het weet staat je hoofd achterstevoren en kan je alleen nog maar naar het taalverleden staren.
Comments